Nicole is leerkracht van Yana (6 jaar).
Yana hoort bij de oudste groep kleuters van deze school. Elke leerkracht kent Yana al erg goed. Leerkrachten omschrijven haar als een beetje flauw en snel in tranen, ‘voor niets’. Het is meermaals per week dat Yana hetzelfde te horen krijgt: ‘dat is toch niet erg, daar hoef je toch niet voor te wenen.’ Toch lijkt er gedurende de jaren niet veel te veranderen en zijn onze adviezen niet helpend voor Yana, geeft Juf Nicole aan. Wat kunnen we meer doen voor dit meisje, zodat ze iets steviger in de schoenen staat dit jaar en zeker naar de lagere school toe?
'Het is niks!'
'Daarom moet je toch niet huilen?'
Laten we starten bij de vraag:
"Hoe ziet een kleuter dit?"
Wanneer we erg oppervlakkig naar de grootte van de pijnprikkel of situatie kijken, is het antwoord van de leerkrachten vaak terecht. De reactie van Yana is meestal niet in proportie met de uitbarsting of het jammerende gedrag dat volgt.
Wanneer we dergelijke situatie opmerken, is het belangrijk om niet enkel naar dat moment en die situatie te kijken. Yana kan niet voldoende uitleggen wat er gaande is, omdat deze reactie niet van één trigger uit kwam. Het is een opbouw van spanning, gedurende de hele dag. De overvloed aan prikkels, allerhande, zijn voor Yana vaak te veel. Ze wordt overprikkeld en dat op verschillende zintuigen tegelijk. Het gebeurt in kleine stappen, waardoor bij de start van de dag deze kleine prikkels nog geen reactie uitlokken. De spanning die daarbij hoort, stapelt zich langzaam op, tot de bom barst. De overprikkeling zorgt bij Yana voor een continue gejammer vanaf de middag. Ze lijkt nog weinig uitdaging aan te kunnen en ziet alles als een grote berg, oneerlijk of niet haalbaar. Wanneer dan een situatie, hoe klein ook, ervoor zorgt dat haar emmer overloopt, barst ze in tranen uit.
4 tips om zelf mee aan de slag te gaan.
1. Kijk verder dan de oppervlakte.
Kijk verder dan deze situatie op dat moment. Wanneer een reactie als het ware uit het niets komt, heeft het vaak weinig te maken met de situatie op zich. Het is dan een opeenstapeling van spanning die er in alle hevigheid en erg plots uitkomt.
2. Toon begrip.
Overtuig niet met argumenten of geef geen adviezen die eigenlijk niet de kern van deze situatie aanpakken.
Toon begrip voor het lastige moment en de emotie die op dat moment de kleuter volledig overspoelt. Geef die emotie een naam en zeg luidop de gradatie ervan die je ziet.
Zeg dus niet: Wees niet zo flauw, of daarom moet je nu toch niet wenen, maar geef eenvoudigweg aan dat je ziet dat er verdriet is en dat dit verdrietig gevoel best groot lijkt.
3. Geef steun.
Wees een stabiele steun. Bied nabijheid en laat weten dat je er bent om hulp te bieden bij het rustig worden. Hoe dat rustig worden kan bereikt worden, zal bij elke kleuter, en zelfs vaak nog in elk moment, anders zijn.
Leer daarom kleuters ook kennen op een sensorisch niveau. Welke prikkels kunnen ze moeilijk verwerken en naar welke gaan ze spontaan op zoek?
Zie je bijvoorbeeld de kleuter in kwestie met de handen op de oren of raakt hij alles rondom zich aan? Zal hij net rustig worden van schermtijd of zijn deze visuele prikkels snel teveel?
Een zintuiglijk profiel helpt ons gerichter rust te brengen bij kinderen, door net de prikkels toe te voegen die tekort zijn en het teveel aan prikkels weg te nemen tot een balans is bereikt.
4. Zorg voor (ont)prikkelmomenten.
Breng rust en vertraag. Leef zelf het proces voor door niet meteen te overtuigen dat hij het wel kan of dat welke actie er moet genomen worden. Sta stil bij dat overspoelende gevoel en de bijhorende blokkerende gedachten. Probeer allereerst dat gevoel te verminderen door samen die rust te zoeken. Of met andere woorden het gevoel van jouw kind te co-reguleren.
Deze week met gratis spelfiche!
Plasticine zorgt vaak voor rust. De aandacht wordt verlegd naar het voelen en zorgt voor vele kleuters voor een relaxmoment.
Boetseer mee en help hen die rust te vinden. Deze spelfiche kan vrij gebruikt worden of met ondersteuning via de hulpkaarten.
Graag, stuur maar op!
Wil je graag eerdere artikels lezen?