Lis is bijna zes jaar en dus al vrij mondig. Toch geeft ze haar boodschap soms minder duidelijk aan dan toen ze jonger was. Toen Lis nog een kleiner Liske was, zei ze immers niet ‘ik verveel me’, maar vroeg ze eenvoudigweg ‘wil je met me spelen?’ Een heel concrete en duidelijke boodschap voor mama.  

Beide vraagstellingen zeggen eigenlijk: ik heb je nodig, ik kan het even niet alleen. Kleuters zoeken houvast, hebben nabijheid nodig om zich veilig te voelen. Enkel dan voelen ze hun natuurlijke nieuwsgierigheid en gaan ze zelfstandig op pad. Het evenwicht daarbij is niet altijd makkelijk aan te voelen. We willen onze kleuters tegemoetkomen aan hun behoeften, de nood aan bescherming en nabijheid, maar willen tevens autonomie geven. Ook onze kleuter voelt die interne onrust en dat merk je vaak in het gedrag. Is er te veel chaos aan de binnenkant, dan tonen ze diezelfde chaos aan de buitenkant. Dan zijn ze een ongeleid projectiel, tonen ze zich onbeholpen of besluiteloos. Dan komen ze even tot weinig of niets. 

1.  

Probeer die dunne lijn te vinden waar enerzijds zowel de drang naar autonomie, de vrijheid om te spelen en anderzijds de nabijheid van de ouder, het gevoel van bescherming en de veiligheid elkaar wat vinden. Wees dus zeker zelf ook nog speels en ga af en toe mee in het fantasierijke spel van jouw kleuter. Maar accepteer ook dat zoekende gedrag en neem niet alles meteen over. Teveel controle of afgebakend en opgelegd spel zorgt voor een beperking in creativiteit en zal op termijn er net voor zorgen dat ze zich nog vaker vervelen. 

2. 

Gebruik verbindend spel doorheen de dag. Je hoeft er geen uren bij te zitten op een speelmat, maar intense korte spelmomenten creëren, kan een kleuter helemaal opladen en dat duwtje in de rug zijn om weer zelfstandig verder te kunnen. Spelen is veel uitgebreider dan blokken, poppen en gezelschapspellen. Samenwerken in huishoudelijke taken of samen een uitdaging aangaan, zorgen ook voor die verbinding. Geef daarbij wel duidelijk een grens aan het gedrag: slaan of met geweld een pop afnemen, doen we niet. 

3. 

Wees soms enkel in de buurt, zonder veel sturend te werken. Maar leg de nadruk op je aanwezigheid en de veiligheid die dat op zich al brengt. Jouw nabijheid brengt rust en vertrouwen en stimuleert het creatieve spelbrein van je kind. 

4. 

Zorg voor grenzen, maar ook voor ruimte. Kleuters moeten vaak ouderlijke grenzen licht overschrijden om hun eigen ikje te voelen en te ontwikkelen. Sta even stil bij jezelf en bedenk welke grenzen écht nodig zijn naar veiligheid toe bijvoorbeeld en waar er wat speling is. Voelt een kleuter té veel grenzen aan, dan beperk je opnieuw die ontdekkingsreis en komt hij nog weinig tot spontane ideeën. 

Muren in het huis worden niet beklad met verf uiteraard, maar geklieder aan de keukentafel met de nodige bescherming, is niet handig, maar kan misschien wel. 

5. 

Maak nog een tussenstap tussen zelfstandig vrij spel en samenspel. Bied daarom af en toe spelideeën aan die een uitgestelde nabijheid voorzien. Dat kan bijvoorbeeld wanneer we iets maken voor een ander, iets verstoppen of iets klaarzetten. De opdracht zelf wordt dan zelfstandig uitgevoerd, maar omdat je het voor iemand doet of een bepaald gezamenlijk eindpunt in gedachten hebt, voel je je minder alleen en vind je plezier in het spel.