Katrijn (38 jaar), mama van drie.
Katrijn komt ’s ochtends vroeg naar de praktijk op intakegesprek en ziet er erg moe uit.
‘Het is negen uur en mijn energie van de dag lijkt op te zijn’, zegt ze.
Het lukt me niet om mijn zoon op mijn tempo te laten bewegen. Het is heel vaak een race tegen de klok, omdat Milan (5 jaar) er ellenlang over doet om zijn ontbijt te eten, tanden te poetsen en zich aan te kleden.
Ik merk dat ik een hele ochtend zeur en machteloos toekijk hoe traag alles verloopt. ‘Maar doe nu toch eens voort’, vraag ik dan.
Maar niets lijkt Milan op te jagen. ‘Ik heb een nieuwe hoed’, zegt Milan met zijn slip op zijn hoofd. Hij moet dan heel hard lachen om zijn eigen mopje, maar zich gewoon verder aankleden lukt niet.
Hoe zorg je ervoor dat een kleuter voort maakt?
Onze agenda en die van een kleuter zijn als twee verschillende werelden.
Laten we starten bij de vraag:
"Hoe ziet een kleuter dit?"
Door de ogen van Milan zou die ochtend en de bijhorende prioriteiten er immers heel anders uitzien.
Een kleuter wordt vaak wakker en is meteen klaarwakker. Klaar voor een nieuwe dag, klaar om te ontdekken, te spelen en heel graag jou daarbij te betrekken.
Milan zal van de tafel naar de badkamer in vele dingen een speelkans zien en zal erg impulsief op die triggers ingaan. Een notie van tijd en van mama’s agenda heeft hij niet. Zelfs niet als mama Katrijn hem voor de derde maal aanmaant dat ze te laat op school zullen zijn.
Milan wordt elke ochtend aangetrokken door nieuwe dingen.
Milan toont dan wel, ogenschijnlijk, uitstelgedrag en is misschien wel te wild en doet wat gek, maar dat zichtbare gedrag vertelt ons vooral waar Milan nood aan heeft:
Milan heeft nood aan aandacht, spel en autonomie.
Het takenlijstje: ontbijt, tandenpoetsen en aankleden is voor Milan onbestaande, ook al is deze structuur waarschijnlijk bijna dagelijks dezelfde.
Milan wordt elke ochtend aangetrokken door nieuwe dingen: een boterham die hij zelf wil snijden, een grapje met zijn broer of zus en trots vertellen dat de bellen die hij blaast in zijn melk nog nooit zo groot waren.
Mama Katrijn daarentegen toont zich opgejaagd en misschien zelfs wat boos. Ook haar gedrag vertelt ons wat zij nodig heeft 's ochtends:
Katrijn heeft nood aan stiptheid en rust
Het gedrag van zowel mama Katrijn als Milan is een communicatiemiddel.
Dit is handig, want het vertelt ons waarover het écht gaat en wat écht belangrijk is.
Mama vindt op een ander moment immers die onderbroek op Milans hoofd vast ook hilarisch en Milan wil niet met opzet het bloed van onder mama’s nagels vandaan halen.
De noden die bij elk van hen onder dat zichtbare gedrag zitten, zijn onze focuspunten om naar een meer rustige en afgestemde ochtend te evolueren.
Het matchen van die twee behoeften vraagt een aanpak op kleutermaat.
3 tips om zelf mee aan de slag te gaan.
1. Hanteer de juiste verwachtingen.
Besef dat een kleuter nog amper over notie van tijd beschikt en dat verbale aanwijzingen daar weinig tot geen hulp bij bieden.
Ontelbare keren zeggen dat er nog vijf minuten zijn voor vertrek of gespannen aangeven dat je te laat zal zijn, zal geen ‘aha-effect’ creëren bij jouw kleuter en dus geen quick fix zijn.
2. Het is een leerproces.
Een kleuter kan zich dan wel op vele momenten al zelfstandig aankleden; het is normaal dat dit nog niet in elke situatie, op elk moment lukt. Vermoeidheid, afleiding, periode van het jaar, humeur... Dit zijn allen factoren die dagelijks wisselen en die het zelfstandig proces kunnen bemoeilijken. Het leerproces is nog niet volledig voltooid en heeft nog veel oefening nodig. Hulp bieden bij deze moeilijke momenten is meewerken aan het leerproces om over diezelfde zelfstandigheid te beschikken in alle omstandigheden.
3. Creëer motivatie door deel uit te maken van die kleuterwereld.
Wees geen toeschouwer, maar een speler in het veld. Probeer met andere woorden deel te worden in de speelse ochtend van jouw kleuter. Met aandacht van jou en een spelfactor zullen tanden poetsen en aankleden niet aanvoelen als een vervelende taak. Zo creëer je interne motivatie.
Jouw kleuter wil nu die taak volbrengen en dat loopt automatisch veel vlotter dan wanneer je als externe motivator tracht te overtuigen tot het aanvatten van een taak.
Je maakt op deze manier een geleidelijke overgang van ongedwongen spel naar dat wat moet gebeuren.
Een geleidelijke overgang op kleutermaat is dus rekening houden met jouw noden, afstemmen op jouw kleuter en ook diens noden in dit proces niet wegcijferen.
Deze overgangsmomenten komen niet enkel in de ochtend voor. Wie een kleuter in huis heeft, weet dat kleuter- en volwassenwereld ontelbare keren per dag ver uit elkaar liggen. Er dient heel vaak een brug gebouwd te worden voor een vlotte en aangename voortgang van de dag.
Aan tafel komen, gaan slapen, jas aantrekken, in bad gaan en vervolgens weer uit bad komen… Het is niet evident om in elke situatie en op elk moment op kleutermaat te denken.
Inspiratie nodig voor een overgangsspel? Download dan zeker de spelfiche bij dit artikel!
Wil je graag onze andere artikels lezen?
