Maar ik heb niks gedaan!

conflictsituaties emoties ervaringsgericht leren morele ontwikkeling Oct 30, 2023

Het is zuivere kleuterlogica:

  • als ik niet toegeef dat ik het deed, krijg ik geen straf

  •  als ik niet toegeef dat ik het deed, is niemand boos op me

  •  ik steek mijn hoofd in het zand, dan is het zo voorbij.

Kleuters hebben nog geen persoonlijk moreel kompas. Ze kijken naar hun volwassen zorgfiguren en leren zo wat goed is en wat niet kan. Het geleerde toepassen, gebeurt nog erg letterlijk en op een eerder oppervlakkige manier.

Gaat er iets fout en gaat een kleuter uit de bocht, dan is de angst veroordeeld te worden groot. Kleuters geven aan vaak bang te zijn voor een uitbrander of een straf.

 

 
We kunnen dan wel focussen op de eerlijkheid van de antwoorden, als het zwaard van Damocles je boven het hoofd hangt, is de keuze snel gemaakt. Kleuters ontwijken de straf.

Beeld je even in:

Een kleuter slaat een vriendje.

In zijn ogen op dat moment een actie die hem helpt en wel vrij meteen.

Een leerkracht of ouder staat met de handen in de zij, een streng gezicht een meter boven diezelfde kleuter te vragen: ‘Awel, wat is er gebeurd?’

 

 

 

 
Hoe kan je jouw kleuter dan wel helpen? 

1. 

Probeer zelf niet te verzanden in een aanpak waar grenzen enkel via dreigementen en straf worden aangegeven. Dit model wordt zeker nog gebruikt door de kleuter in kwestie op een ander moment en zorgt ervoor dat het onvoorwaardelijk karakter van de relatie in gedrang komt. Bij geen enkel persoon, noch kinderen, noch volwassenen, is een dreigement een effectief hulpmiddel. ‘Als… dan- taal’ lijkt dan wel heel dwingend, het heeft vaak een omgekeerd effect.

 

2. 

Geef meer informatie en bespreek waarom een grens een grens is.

 

3.

Veroordeel niet te snel. Ook deze morele ontwikkeling is een groeiproces. Een kind leert door te zien, zelf te ervaren en ook eens verkeerd te varen. Een open communicatie zonder negatieve gevolgen er aan te koppelen, zal op lange termijn voor een positieve genuanceerde interne spraak en spontaan positief gedrag zorgen.


4. 

Probeer het conflict of ongeluk te bespreken in termen van herstel. Als iets misloopt, is de verantwoordelijkheid nemen tot herstel immers het belangrijkste doel, niet de veroordeling of de strafmaat. Dit gesprek start je pas, nadat de emotie bij alle partijen ging liggen.

  

 

Onze Junglemaatjes helpen je op weg!

Gloria, mama van Elodie (4 jaar):

Ik vecht heel vaak tegen mijn eigen automatische negatieve gedachten in een conflictsituatie met Elodie. Dan denk ik: Ik moet consequent en streng zijn, anders loopt ze later zeker over mij.’

We helpen Elodie en jouw kleuter graag op weg met het de fiche 'Boevenspel'. Jouw kleuter speelt boef en steelt waardevolle schatten in huis.

Speel samen dit leuke boevenspel en maak ruimte om te spreken over grenzen, opbiechten, straffen en helpen.

 

Download de spelfiche: KLIK HIER